Masz chorobę Hashimoto?

Sprawdź, jak na niedoczynność tarczycy wpływają nietolerancje pokarmowe IgG-zależne

Choroba Hashimoto, nazywana inaczej przewlekłym limfocytowym zapaleniem tarczycy, należy do chorób o podłożu autoimmunizacyjnym. W wyniku nieprawidłowego pobudzenia układu immunologicznego powstają przeciwciała przeciwko antygenom tarczycy, co prowadzi do uszkodzenia gruczołu tarczowego i zaburzenia produkcji hormonów tarczycy. Rozpoznanie ustala się na podstawie badań obrazowych oraz laboratoryjnych: podwyższony poziom hormonu tyreotropowego (TSH), podwyższone miano przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO) i/lub tyreoglobulinie (anty-TG) oraz zmniejszone lub prawidłowe stężenie wolnej trijodotyroniny (fT3 ) i wolnej tyroksyny (fT4) w surowicy. Choroba ta może przebiegać z wyrównaniem stężenia hormonów tarczycy lub prowadzić do jej niedoczynności. Najwięcej pacjentów z chorobą Hashimoto znajduje się w czwartej i piątej dekadzie życia i znacznie częściej są to kobiety niż mężczyźni. Na stan zdrowia i samopoczucie pacjentów może wpływać dieta, a właściwe postępowanie żywieniowe często pozwala na zmniejszenie dolegliwości. Szczególną uwagę należy zwrócić na podaż jodu, selenu, żelaza, cynku i witaminy D, które są ważne dla prawidłowej pracy gruczołu tarczowego.

Jakie są przyczyny choroby Hashimoto

Na wystąpienie choroby Hashimoto mają wpływ czynniki genetyczne i środowiskowe, do których należą m.in.: palenie papierosów, stres, przebyte infekcje o podłożu bakteryjnym lub wirusowym, leczenie radioaktywnym jodem oraz niedobór selenu w diecie i wysokie spożycie jodu, szczególnie u osób z predyspozycją genetyczną do rozwoju choroby. Z chorobą Hashimoto często współwystępują inne choroby o podłożu autoimmunizacyjnym, takie jak celiakia, cukrzyca typu 1, łuszczyca czy toczeń rumieniowaty układowy. Znane są badania naukowe, które wskazują na związek pomiędzy niedoczynnością tarczycy a otyłością brzuszną, nadwagą i hiperlipidemią, co może skutkować rozwojem różnych schorzeń, np. cukrzycy typu 2. W związku z tym  u pacjentów z chorobą Hashimoto dużą rolę odgrywa odpowiednie żywienie i utrzymanie prawidłowej masy ciała.

Jakie są objawy choroby Hashimoto

Wśród objawów niedoczynności tarczycy możemy wymienić m.in. osłabienie, senność, przyrost masy ciała, zaparcia, łamliwość paznokci i wypadanie włosów. U mężczyzn obserwuje się także osłabienie libido, a u kobiet zaburzenia miesiączkowania oraz problemy w donoszeniu ciąży i depresję poporodową. Pacjentom z chorobą Hashimoto często towarzyszy przewlekłe zmęczenie oraz problemy z pamięcią i koncentracją. Zazwyczaj objawy te wiąże się z nieprawidłowym funkcjonowaniem gruczołu tarczowego, jednak przyczyną może być także przewlekły stan zapalny toczący się w jelitach pacjenta. Niekorzystne zmiany w błonie śluzowej przewodu pokarmowego mogą powodować powstawanie nadwrażliwości pokarmowych IgG-zależnych, powszechnie znanych jako nietolerancje pokarmowe IgG-zależne.

Jaki jest związek między chorobą Hashimoto a nietolerancjami pokarmowymi IgG-zależnymi

Badania przeprowadzone u pacjentów z chorobą Hashimoto potwierdzają, że dieta eliminacyjna oparta na wynikach testów w kierunku nietolerancji pokarmowych IgG-zależnych działa przeciwzapalnie i może okazać się skuteczną metodą poprawy stanu zdrowia. Na przykład wykluczenie z diety glutenu wpływa pozytywnie na poprawę koncentracji oraz proces zapamiętywania. Jedno z badań opublikowanych w 2016 r. przez Polskie Towarzystwo Dietetyki wykazało, że w grupie 90 kobiet ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto aż połowa miała nietolerancję pokarmową IgG-zależną na gluten, a 92% nie tolerowała białek pszenicy innych niż gluten. Dodatni wynik testu uzyskano również dla takich pokarmów jak białko jaja kurzego, mleko krowie, orzechy nerkowca i brazylijskie oraz drożdże. Zastosowanie odpowiedniej diety eliminacyjnej wpłynęło pozytywnie na wynik badania USG gruczołu tarczowego, zmniejszyło stan zapalny w tarczycy oraz przyczyniło się do spadku stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych.

Dieta eliminacyjna oparta na wynikach badań laboratoryjnych w kierunku nietolerancji pokarmowych IgG-zależnych działa przeciwzapalnie i stanowi dobre uzupełnienie terapii farmakologicznej u pacjentów z chorobą Hashimoto. Do diagnostyki nadwrażliwości pokarmowych o podłożu immunologicznym służy test EUROLINE-FOOD. Na rynku dostępne są trzy panele badań, które obejmują różną liczbę produktów spożywczych. Najszerszy panel zawiera ich aż 216. Im szerszy pakiet, tym dokładniejsza diagnostyka i tym łatwiej skomponować odpowiednią dietę eliminacyjną. Obok wykluczenia nietolerowanych produktów warto u tych pacjentów wdrożyć suplementację selenem i cynkiem oraz zadbać o odpowiednią podaż witaminy D.

Źródła

1. Luty J., Bryl E. Choroba Hashimoto – aspekt genetyczny i środowiskowy. Forum Medycyny Rodzinnej. 2017; 11(1): 1–6.
2. Ostrowska L., Orywal K., Stefańska E. Choroba tarczycy, [w:] Diagnostyka laboratoryjna w dietetyce. PZWL, Warszawa 2018: 320–321.
3. Durbas M. Dieta i suplementacja w chorobie Hashimoto, [on-line:] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/194575,dieta-i-suplementacja-w-chorobie-hashimoto, dostęp: 24.02.2020.
4. Gier D. Choroba Hashimoto – tajemnicza podróż od jelit do tarczycy, [w:] Kompendium Nietolerancji Pokarmowej – kiedy jedzeNIE szkodzi. Cambridge Diagnostics 2018: 115–128.